mất cảm hứng

Có bao giờ bỗng nhiên bạn cảm thấy mất hứng thú với mọi thứ xung quanh?

Mất hứng thú có thể khiến bạn khó làm những việc cần làm mỗi ngày; thậm chí bạn thấy những sở thích của mình không còn vui vẻ như trước nữa. Không những vậy, mất hứng thú có thể khiến bạn cảm thấy bơ phờ; và không có động lực để làm bất cứ điều gì. Có thể có những điều trước đây khiến bạn thích thú; nhưng bây giờ dường như bạn không thể tìm thấy động lực hoặc hứng thú để thực hiện chúng.

Hiện tượng này còn được gọi là anhedonia; cảm giác này có thể khiến mọi người mất hứng thú với các hoạt động mà họ từng yêu thích. Ngoài ra, anhedonia cũng khiến mọi người không thích thú; hoặc không có cảm giác thích thú khi tham gia vào những việc mà họ từng yêu thích.

1. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất hứng thú?

Mất hứng thú là một trong những triệu chứng chính của rối loạn trầm cảm. Ngoài trầm cảm, mất hứng thú cũng có thể do:

  • Rối loạn lo âu
  • Rối loạn lưỡng cực
  • Tâm thần phân liệt
  • Sử dụng chất
  • Stress

Cũng cần lưu ý rằng mất hứng thú không nhất thiết có liên quan đến rối loạn tâm lý. Hiện tượng này cũng có thể gây ra bởi những yếu tố khác như làm việc quá sứ; các vấn đề trong mối quan hệ; các hoạt động nhàm chán; hoặc chỉ đơn giản là cảm thấy bị mắc kẹt.

Điều này có thể tạo ra một chu kỳ mà bạn khó có thể thoát ra. Vì sự quan tâm với những hoạt động thông thường giảm xuống; bạn có thể ngừng dành thời gian cho người khác; và tham gia vào những sở thích giúp bạn cảm thấy bớt stress hơn. Sự cô lập gia tăng, giảm hoạt động; và giảm hỗ trợ xã hội này có thể góp phần khiến bạn cảm thấy lo lắng và trầm cảm hơn.

2. Bạn cần làm gì khi bị mất hứng thú?

May mắn thay, có một số bước mà bạn có thể thực hiện để cảm thấy tốt hơn khi bị mất hứng thú. Dưới đây là một số điều có thể hữu ích.

2.1 Tập trung để duy trì các thói quen

Mất hứng thú có thể khiến bạn khó duy trì thói quen tập thể dục; nhưng hãy cố gắng thực hiện hoạt động thể chất mỗi ngày. Tập thể dục đã được chứng minh là có một số tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần; bao gồm cải thiện tâm trạng và giảm các triệu chứng trầm cảm. Thậm chí đi bộ nhanh mỗi ngày cũng có thể hữu ích.

2.2 Nghỉ ngơi đầy đủ

Thiếu ngủ có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của bạn. Ví dụ, một nghiên cứu cho thấy mất ngủ làm tăng gấp hai lần nguy cơ mắc rối loạn trầm cảm. Vì vậy, nếu bạn đang phải vật lộn với sự mất hứng thú; hãy đảm bảo rằng bạn đang thực hành thói quen ngủ tốt; và bổ sung cho mình nhiều thời gian mỗi đêm để nghỉ ngơi chất lượng.

2.3 Thực hiện các bước nhỏ

Mặc dù bạn có thể không còn hứng thú với các hoạt động mà bạn thường yêu thích trước đây; nhưng bạn có thể làm những việc nhỏ mỗi ngày. Nếu có một sở thích mà bình thường bạn yêu thích nhưng lại không còn hứng thú; hãy thử thách bản thân để tìm hiểu điều gì đó mới mẻ về sở thích đó. Hoặc chia nhỏ một dự án lớn hơn thành nhiều bước nhỏ hơn; và dành một ít thời gian mỗi ngày để giải quyết một việc duy nhất.

2.4 Lập kế hoạch

Mặc dù có thể khó lấy lại hứng thú; nhưng bạn có thể thấy hữu ích khi lên kế hoạch cho những việc bạn muốn làm trong tương lai. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng lập kế hoạch cho tương lai; được gọi là đối phó chủ động; có thể giúp cải thiện khả năng phục hồi.

Tự hoạch định cho bản thân những điều bạn mong đợi; và tìm kiếm niềm hứng thú trong lương lai có thể giúp bạn đối phó với sự thiếu hụt hứng thú mà bạn có thể cảm thấy vào lúc này.

2.5 Tìm hỗ trợ để vượt qua tình trạng mất hứng thú

Khi bạn cảm thấy không được hứng thú; có thể hữu ích nếu bạn tìm đến bạn bè và gia đình để được hỗ trợ. Hãy cho họ biết rằng bạn đang đấu tranh với sự mất hứng thú này.

Đôi khi chỉ cần dành thời gian ở bên người khác cũng có thể nâng cao tâm trạng của bạn. Sự nhiệt tình của người khác cũng có thể dễ lây lan; vì vậy bạn có thể thấy rằng niềm đam mê của họ đối với các hoạt động khác nhau cũng bắt đầu ảnh hưởng đến bạn.

3. Tìm kiếm sự hỗ trợ của chuyên gia khi thấy mất hứng thú

Nếu cảm thấy tình trạng mất hứng thú khiến bạn khó đối phó; điều quan trọng là phải tìm đến sự giúp đỡ. Nói chuyện với bác sĩ, chuyên gia về những gì bạn đang cảm thấy; đặc biệt nếu những cảm giác này đi kèm với các triệu chứng khác như tâm trạng thấp; cáu kỉnh hoặc cảm giác vô dụng.

3.1 Chẩn đoán

Bác sĩ và chuyên gia sẽ đặt câu hỏi về các triệu chứng mà bạn đang gặp phải. Họ cũng có thể thực hiện khám sức khỏe; và kiểm tra trong phòng thí nghiệm để giúp loại trừ bất kỳ tình trạng y tế tiềm ẩn nào có thể góp phần vào cảm giác của bạn.

Sau đó, bác sĩ và chuyên gia có thể đề nghị các phương pháp điều trị khác nhau; tùy thuộc vào chẩn đoán của bạn. Ví dụ, nếu bạn được chẩn đoán trầm cảm; bác sĩ hoặc chuyên gia có thể đề nghị liệu pháp tâm lý, thuốc hoặc kết hợp cả hai. Bạn cũng có thể cân nhắc việc chỉ tìm kiếm sự trợ giúp trực tiếp từ chuyên gia tâm lý; mà không cần gặp bác sĩ chăm sóc chính hoặc bác sĩ y tá của bạn trước.

3.2 Trị liệu

Có một số phương pháp trị liệu khác nhau như liệu pháp tâm lý có thể được sử dụng để giải quyết tình trạng mất hứng thú, bao gồm cả liệu pháp nhận thức-hành vi (CBT) để giúp thay đổi suy nghĩ và hành vi của bạn. Thuốc chống trầm cảm hoặc các loại thuốc khác cũng có thể được kê đơn để giúp cải thiện tâm trạng của bạn, mặc dù có thể mất một thời gian để những loại thuốc này bắt đầu phát huy tác dụng.

Bạn cũng có thể muốn xem xét thử trị liệu trực tuyến hoặc một ứng dụng sức khỏe tinh thần để giúp giải quyết cảm giác mất hứng thú. Ứng dụng dành cho thiết bị di động có thể hữu ích cho việc thiết lập mục tiêu, đưa ra các mẹo về sức khỏe tâm thần và theo dõi tiến trình của bạn. Liệu pháp trực tuyến có thể kết nối bạn với một nhà trị liệu được đào tạo, người có thể cung cấp hỗ trợ và lời khuyên qua email, trò chuyện video, tin nhắn văn bản hoặc điện thoại.

Lời kết từ Healthy Mind

Mọi người đều trải qua một số trải nghiệm mất hứng thú qua thời gian. Đôi khi có thể là do bạn cảm thấy không mệt mỏi. Trong các trường hợp khác, điều đó có thể có nghĩa là bạn đã mất hứng thú với một số sở thích cũ của mình và cần khám phá một số niềm đam mê mới.

Nhưng đôi khi cảm giác này có thể là dấu hiệu của tình trạng sức khỏe tinh thần như trầm cảm. Nếu tình trạng mất hứng thú khiến bạn khó đối phó hoặc cản trở cuộc sống của bạn, điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý về cảm giác của bạn.

Trầm cảm có thể trở nên trầm trọng hơn theo thời gian, vì vậy bạn càng nhận được sự giúp đỡ sớm thì bạn sẽ càng sớm cảm thấy tốt hơn và có thể lấy lại niềm đam mê với những thứ mang lại niềm vui cho bạn.

Liên hệ với Healthy Mind nếu bạn cần được kết nối với chuyên gia.

Dịch từ bài viết 5 Things to Do If You Feel a Loss of Interest

Vũ Phi Yên - Thạc sĩ - Chuyên gia Tâm Lý lâm sàng

Thạc sĩ – Chuyên gia Tâm Lý lâm sàng. Viện phó Viện Nghiên cứu và Phát triển Nguồn Lực Việt