Trí tuệ cảm xúc cho một tình yêu bền vững và trọn vẹn

Trí tuệ cảm xúc (EQ) ảnh hưởng đến quan hệ của chúng ta như thế nào?

EQ là bí mật để duy trì mối quan hệ thâm giao; phần lớn bởi vì nó giúp ta nhận thức được những sự thay đổi từ lớn đến nhỏ; đang diễn ra liên tục trong bản thân mỗi người chúng ta và ở người khác. Bằng cách xây dựng trí tuệ cảm xúc, bạn sẽ có sự nhạy cảm mà mỗi chúng ta đều luôn kiếm tìm ở 1 người đặc biệt. Bạn sẽ nhạy bén nhận ra những dấu hiệu nhỏ nhất; cần được chú ý trong tình cảm với sự chủ động nhận thức và cảm thông.

Chúng ta có khả năng đạt được thứ tình cảm mà ta luôn mơ ước, thâm giao, tử tế, thấu hiểu, thực sự cam kết, quan tâm sâu sắc; chỉ cần ta có sự cảm thông; đó là một khả năng bẩm sinh để thấu hiểu các kinh nghiệm và cảm xúc. Nhưng để đạt được đỉnh cao của sự lãng mạn; chúng ta cần các kỹ năng trí tuệ cảm xúc cao:

1. Kỹ năng nhận thức cảm xúc sắc bén để tránh những cuồng dại sai lầm hay thèm khát tình cảm;
2. Khả năng chấp nhận trải nghiệm những cảm xúc xấu có thể gây hại cho tình cảm nếu cứ để mặc nó đến mục ruỗng ;
3. Kỹ năng nhận thức chủ động, thận trọng đánh giá việc gì đang suôn sẽ và việc gì không.

1. Cách để xây dựng tình yêu với trí tuệ cảm xúc

Để khỏi phải lựa chọn nhầm bạn đời và kết thúc nhiều cuộc hôn nhân trong tan vỡ; hay để sự lãng mạn không vuột khỏi mối quan hệ nghiêm túc của bạn; để mâu thuẫn giữa nhu cầu và mong muốn không chen giữa hai người yêu nhau; để không phải bỏ mặc bản thân nhàm chán trong tình yêu và suốt ngày cãi nhau vì những chuyện vặt vãnh; bạn sẽ cần tất cả những kỹ năng của một người có EQ cao như đã kể ở trên.

Thật may mắn là EQ của bạn không cần đạt đỉnh cao nhất mới giúp bạn huy hoàng trong tình cảm. Thực tế, đối với nhiều người, khi thất bại trong tình cảm cũng là cơ hội để họ có động lực “giáo dục lại” con tim của mình. Đó là lý do tại sao rất nhiều tình yêu đích thực được tìm thấy ở tuổi 80. Họ khám phá ra rằng; khi hai người có EQ cao gộp lại sẽ làm cho sự lãng mạn không ngừng phát triển; luôn hân hoan và luôn bền chặt, vừa cá thể vừa hòa quyện nhau.

1.1 Chủ động tìm kiếm sự thay đổi trong mối quan hệ

Khi bạn bước ra khỏi nỗi sợ thay đổi; bạn khám phá ra rằng làm việc nào đó khác đi không có nghĩa là sẽ tệ hơn. Mọi việc thường diễn ra tốt đẹp hơn khi có sự thay đổi. Mối quan hệ bản thân nó là vật thể sống, về bản chất nó phải thay đổi. Bất cứ mối quan hệ nào nếu không có một cú huých mạnh để phát triển theo cách bạn muốn; thì có thể nó sẽ bị cuốn theo sự thay đổi theo cách mà bạn không hề muốn.

Khả năng chấp nhận thay đổi phải được trả giá bằng lòng can đảm và lạc quan. Hãy tự hỏi bản thân, bạn đời cần điều gì mới từ bạn? Có cần sắp xếp lại thời gian để nhìn nhận mối quan hệ lại cùng nhau? Những yếu tố bên ngoài có yêu cầu sự thay đổi ở vai trò mỗi người? Bạn có đang hạnh phúc như đã từng? Không có EQ, những câu hỏi này sẽ trở thành quá khó để đối diện; vì vậy nhiều người bạn đời sẽ bỏ qua các dấu hiệu của sự thay đổi đến khi quá trễ.

1.2 Xem những thách thức bạn đang đối mặt là cơ hội hơn là vấn đề

Lòng can đảm và lạc quan cho phép bạn nhìn nhận tình thế tiến thoái lưỡng nan không phải là vấn đề mà là cơ hội đầy thử thách. Hai bạn sáng tạo đến mức nào? Khi bạn không cần phải đổ lỗi lẫn nhau vì cảm xúc của mình; bạn sẽ không bị kiểm soát bởi các ký ức có cảm xúc tiêu cực và bạn sẽ tự nhắc bản thân không lặp lại sai lầm cũ. Khi bạn có EQ cao, bạn được giải phóng khỏi lối mòn và sự nhẫn nhục; và bạn có thể giải quyết vấn đề hiệu quả. Bạn có thể đáp ứng sự khác biệt giữa bạn và những khủng hoảng không tránh được; như lời chào mời đến với nhau; các thách thức đến gần hơn và phát triển mạnh hơn; cả về cá nhân và tập thể của bạn.

1.3 Tôn trọng cảm xúc mà các bạn dành cho nhau

Không phải lúc nào bạn cũng hân hoan với những gì bạn khám phá về người yêu; nhưng khi nói đến cảm xúc, thì điều cần thiết phải làm là chấp nhận tất cả các cảm xúc. Yêu nhau không có nghĩa là không bao giờ thấy giận dữ, thất vọng, tổn thương hay ghen tức. Thái độ của bạn với các cảm xúc đó là tùy thuộc vào bạn; điều quan trọng là bạn phải thật sự cảm nhận được cảm xúc đó. Nhiều mối quan hệ đã bị đổ vỡ do đổ lỗi; và hàng triệu cặp không thể hòa hợp vì xấu hổ. Lúc ấy, cả hai chỉ còn lại sự giận dữ, nỗi sợ hãi và lo lắng. Nếu bạn đã xây dựng thành công EQ; bạn sẽ nhận biết các cảm xúc đang có và sống hòa hợp với nhau.

1.4 Luôn giữ tiếng cười trong cuộc sống tình cảm

Để tránh “tri thức hoá” cảm xúc; (ND – 1 hình thức của cơ chế phòng vệ trong tâm lý); bạn cần học cách chấp nhận mà phần lớn sự chấp nhận sẽ đến từ tiếng cười. Các cặp đôi không thể cười với nhau cũng có thể không chấp nhận mối quan hệ của họ. Họ có thể không chịu đựng được khiếm khuyến duy nhất của người còn lại đến những sai lầm không tránh được; hoặc bất cứ thứ gì họ không thể chịu đựng được một mình. Họ ít khi mở lòng với những bất ngờ dễ chịu nhất của mối quan hệ. Với trí tuệ cảm xúc cao; ngược lại, bạn có thể cải thiện mối quan hệ mà không bị mắc bẫy vào sự không khoan dung bởi các mong đợi của sự hoàn hảo

1.5 Chú ý vào cảm nhận của bạn khi bạn đời không ở bên

Thật may mắn, bạn có 1 cách hoàn hảo để nhận biết mối quan hệ của mình chính xác đang như thế nào. Sử dụng ba thước đo của hạnh phúc để khám phá phần còn lại cuộc đời bạn sẽ như thế nào. Bạn có đang cảm thấy kiệt sức hoặc khó chịu nói chung? Hay bạn có lê lết ngày của mình ở văn phòng hoặc rường học sau 1 đêm hôn nhân hạnh phúc? Bạn có phẫn uất bạn bè và gia đình mặc dù hai bạn đang dành ra mỗi phút một mình cùng nhau?

Tình yêu không bao giờ tốt đẹp từ cái nhìn phiến diện. Nếu bạn không cảm thấy năng lượng, bình an, và rộng lượng; thì việc cả hai bạn lúc nào cũng thầm thì với nhau cũng không có ý nghĩa. Nếu quan hệ tình dục không thể tốt đẹp hơn nhưng bạn đang thả trôi ở công việc; nếu bạn cảm thấy an toàn và ấm áp khi nghe “Xin chào em yêu” mỗi tối bạn về nhà; nhưng bạn lại có vấn đề với mỗi sáng khi thức dậy; thì nghĩa là điều gì đó đang không đúng, mặc dù, mọi thứ có vẻ rất ấm áp và mờ ảo trong lâu đài tình ái.

Khi điều này xảy ra, tất cả thông tin về bạn; bạn đời của bạn và mối quan hệ mà cảm xúc và trí tuệ tập hợp lại sẽ dẫn bạn đến giải pháp tốt nhất.

1.6 Mười cách yêu thông minh

Nếu bạn mới yêu hoặc mới học EQ, bạn hãy nhớ bám theo các tip sau đây:

1. Hãy để 3 thước đo của hạnh phúc trả lời về lựa chọn của bạn. Nếu bạn thấy tràn đầy năng lượng; đầu óc thông suốt và tràn đầy tình thương; bạn đang trong mối quan hệ có tương lai
2. Hãy để người yêu bạn biết bạn đang cảm thấy gì. Nếu bạn định nói chuyện gì với người ấy; hãy cố gắng diễn tả theo đúng những gì bạn cảm nhận và đúng tính cách con người bạn. Nếu bạn đóng giả người khác, bạn sẽ không thể có được tình yêu
3. Lắng nghe trải nghiệm của cảm xúc.
4. Hòa hợp cảm xúc bạn đời khi bạn lắng nghe anh ấy/cô ấy nói
5. Thể hiện sự đồng tình và yêu điều người bạn đời cần. Có người sẽ thích một đề xuất hoặc một cánh tay trợ lực hay an ủi; nhưng người khác sẽ thấy điều này xâm phạm cá nhân. Không phải ai cũng thích được đụng chạm giống nhau; thích âu yếm nơi công cộng hoặc phản ứng giống nhau khi nhận quà. Hãy để sự đồng cảm dẫn dắt bạn. Khi nghi ngờ, hãy tự hỏi. Yêu nhau không có nghĩa là bạn biết mọi thứ về nhau. Nếu bạn không hỏi bạn đời cảm thấy thế nào về điều gì đó, bạn sẽ không bao giờ biết
6. Chuẩn bị để mà làm việc với mối quan hệ của bạn. Tại sao nhiều người tin rằng việc của họ đã xong khi họ tìm thấy tình yêu đích thực? Mối quan hệ phát triển hoặc lớn mạnh với sự chú ý; hoặc héo tàn hay đổ vỡ vì xao lãng.
7. Học từ người yêu. Chủ động nhận thức giúp bạn không phụ thuộc vào các suy diễn của quá khứ
8. Hãy cẩn thận với các ký ức cảm xúc. Những tổn thương quá khứ đầy xúc cảm là thứ nguy hiểm nhất với những người ta yêu hôm nay
9. Nhớ rằng vấn đề duy nhất với sai lầm là không thừa nhận nó. Sự phức tạp của tình cảm đảm bảo sẽ có sai sót; nhưng thậm chí sai lầm là cơ hội để phát triển, nếu không gặp phải đổ lỗi.
10. Tận dụng thay đổi để cải tiến quan hệ. Bất cứ thay đổi nào đều căng thẳng, nhưng đó là cơ hội để làm mới và tái sinh tình cảm của bạn

2. Sử dụng trí tuệ cảm xúc để tìm ra “một nửa đích thực”

Khi bạn yêu lần đầu, làm sao bạn biết được đây là “một nửa đích thực” rồi? Làm sao bạn biết mình đang yêu con người ấy hay bạn chỉ yêu việc có tình cảm? Nếu bạn từng bị tình yêu làm tan vỡ trước đây; làm sao để bạn tránh không phạm sai lầm nữa?

2.1 Lắng nghe cơ thể của bạn, chứ đừng nghe tâm trí

Chúng ta thường chọn bạn đời dựa vào những gì chúng ta nghĩ hơn là cảm thấy. Chúng ta xây dựng mối quan hệ dựa vào những gì nên làm hơn. Đấy chính xác là lý do mà ta mắc sai lầm. Chúng ta không thua trong tình cảm vì chúng ta để cảm xúc bỏ chạy khỏi chúng ta; nhưng là do chúng ta để cái đầu đồng hành.

Mọi người nghĩ họ yêu vì nhiều lý do; những đam mê, cuồng say, khao khát được an toàn; địa vị, hay được xã hội chấp nhận. Họ nghĩ họ tìm thấy tình yêu đích thực bởi vì viễn cảnh hiện tại đã lấp đầy một vài hình ảnh hay mong đợi. Nhưng trừ phi họ biết họ đang cảm thấy gì, lựa chọn của họ đã định là sai lầm.

Bất cứ khi nào mơ giữa ban ngày về một người tình hoàn mỹ tồn tại dưới dạng của tranh cãi tinh thần biện minh cho sự lựa chọn của bạn; hoặc chịu đau đớn; hãy hít thở, thư giãn và tập trung để cho nó ra khỏi đầu của bạn; và sau đó quay lại chú ý đến cơ thể của bạn. Nếu cảm giác điều gì đó sai đang tồn tại hoặc ngày một lớn; rất có thể lựa chọn của bạn đã sai. Nếu bạn để hình ảnh tinh thần dẫn dắt bạn đi ngược các cảm nhận về thể chất; bạn sẽ không bao giờ biết bạn thực sự muốn gì.

2.2 Chú ý vào thông điệp gửi tới từ cơ thể

Hầu hết mọi người khó nhận ra rõ ràng các tín hiệu cơ thể khi mới có tình yêu; bởi họ đang đắm chìm với khát khao tình dục, lý do quan trọng để chú ý các cảm xúc tinh tế khác. Cơ căng cứng, bệnh đau nửa đầu, đau dạ dày; hoặc mất năng lượng có nghĩa là điều bạn đang khát khao không phải là điều bạn cần. Ngược lại, nếu hào quang tình yêu được theo sau bởi sự gia tăng của năng lượng và sức sống; đây có thể là tình yêu đích thực.

Nếu còn hơn cả cuồng say và đam mê; một lợi ích sẽ được cảm nhận trong phần khác của cuộc sống hoặc các mối quan hệ khác. Hãy tự hỏi những câu hỏi EQ cao sau:

• Mối quan hệ này có làm tổng thể cuộc sống tôi năng lượng hơn? Ví dụ, công việc tôi có tiến triển hơn? Tôi có chăm sóc bản thân nhiều hơn? Suy nghĩ của tôi cho trọng tâm hơn? Tôi có tập trung hơn, sáng tạo và trách nhiệm hơn không?
• Cảm xúc yêu của tôi có đi xa hơn cảm xúc tích cực cho người thân? Tôi có rộng lượng hơn; cho đi nhiều hơn và thấu cảm hơn với bạn bè, đồng nghiệp và cả người lạ?

Nếu câu trả lời bạn không phải là thứ bạn muốn nghe; hãy cố gắng vượt qua nỗi sợ mất mát mà chúng ta đều trải qua. Khám phá ra rằng bạn chưa tìm thấy tình yêu đích thực có thể làm bạn gợi nhớ chuỗi ký ức tiêu cực; một di sản làm bạn lặp lại cùng lỗi lầm hoặc chà xát tình cảm bạn.

2.3 Tìm cơ hội để nhờ sự hỗ trợ

Chúng ta thường đóng mình với người mới quen; và chúng ta tự động xây rào cản để ngăn cơ hội tìm hiểu nhau. Cởi mở bản thân mình và những tổn thương của mình ở giai đoạn này có vẻ đáng sợ; nhưng đó là cách duy nhất để tìm ra tình yêu đích thực; và để xem liệu bạn có đang rung động đúng đối tượng.

Hãy thử là người chủ động tiến tới; như tiết lộ 1 bí mật thầm kín, tự cười chính mình hoặc thể hiện yêu thương khi có vẻ đang là giây phút sợ hãi nhất. Phản ứng của đối phương có làm bạn cảm thấy ấm áp và sống động không? Nếu vậy, bạn có thể đã tìm thấy một nửa đầy cảm thông và tương đồng với mình. Nếu không, bạn có thể đã gặp phải người có EQ thấp; và phải quyết định phản ứng với người ấy thế nào

Chúng ta không phát triển các nhịp cảm xúc cùng một tốc độ. Nếu bạn đi trước người yêu; sau đâu là vài cách EQ cao để đối phó với người có kỹ năng nghe tệ và EQ thấp:

Dành thời gian để xem xét cảm nhận cũng như lời nói bạn muốn bạn đời nghe. Nếu bạn không rõ ràng về điều bạn cần và tại sao bạn cần nó; tín hiệu của bạn có thể bị trộn lẫn, rối rắm.

2.4 Phân biệt điều bạn cần để được yêu khác với điều bạn muốn

Để tìm thấy người yêu đích thực; bạn phải biết sự khác nhau giữa điều bạn không thể sống thiếu với điều bạn muốn. Bài tập sau đây có thể giúp bạn.

1. Hãy chọn năm tính cách theo thứ tự giảm dần mà bạn cảm thấy quan trọng nhất với người bạn đời. Ví dụ: gọn gàng, vui tính, phiêu lưu, chín chắn, cởi mở với cảm xúc, thể thao, hấp dẫn và/hoặc thời trang, bảo vệ, sáng tạo, bảo thủ, yêu thương thông minh, thành đạt, có hiểu biết, nổi tiếng, được nể trọng, hấp dẫn, người cha/người mẹ tốt, tâm linh, nuôi dưỡng, có khả năng truyền tải sức mạnh.
2. Khi bạn xem xét từng tính cách; tự hỏi bản thân tính cách này có mang lại năng lượng, bình yên; hay khuấy động cảm xúc bạn. Trải nghiệm đó có dễ chịu, không dễ chịu hay trung hòa?
3. Khao khát sẽ lướt qua hoặc là hời hợt; trong khi nhu cầu sẽ ở tầng sâu hơn của cảm xúc
4. Làm bài tập nhiều lần để có thể hiểu rõ ràng hơn sự khác nhau giữa khao khát và cảm nhận nhu cầu trong tình cảm của bạn
5. Người mà bạn nghĩ bạn đang yêu có đáp ứng những nhu cầu này không?

3. Đối phó với người bạn đời có trí tuệ cảm xúc không cao

• Chọn thời điểm thích hợp khi bạn và người bạn đời không phải hối hả hay bị quấy rầy.
• Đi dạo cùng nhau hoặc hẹn hò ăn tối, ăn vặt; nhưng cẩn thận với nồng độ cồn nếu bạn muốn người ấy còn nhớ buổi thảo luận.
• Gửi tin nhắn “Em cảm thấy” để nói lên nhu cầu của mình; nếu bạn muốn bạn đời lắng nghe điều gì đó đang sai. Ví dụ, “Em thích làm tình thường xuyên; nhưng em hơi nhạy cảm với mùi hành tỏi; vì thế anh có thể đánh răng trước khi lên giường được không?”
• Nếu bạn đời phản ứng tự vệ với cảm xúc bạn bày tỏ, hãy lặp lại lo lắng của mình: “Em sợ nếu em nhận việc này, em sẽ xao lãng anh và các con”
• Lặp lại tin nhắn “Em cảm thấy”, rồi lắng nghe và tăng số lượng cho đến khi bạn cảm thấy hài lòng với những gì được nghe

Dịch bởi Mai Trần từ Emotional Intelligence in Love and Relationship