Quản lý căng thẳng trong mùa lễ mà bạn không tránh khỏi

Chào mừng bạn đến với mùa lễ — cơn lốc các ngày lễ tặng quà, chiêu trò tiếp thị, tiệc tùng và hoạt động phong phú bắt đầu ngay sau Halloween, kéo dài đến Lễ Tạ ơn và tiếp tục tăng trưởng cho đến cuối năm. Mặc dù mùa lễ nhằm mang lại cảm giác yêu thương và cổ vũ, nhưng nó cũng là dấu hiệu của sự căng thẳng trong mùa lễ đối với nhiều người.

Trên thực tế, theo một cuộc thăm dò được thực hiện trên trang web này, hơn 80% trong số chúng ta thấy kỳ nghỉ lễ là ‘hơi’ hoặc ‘rất’ căng thẳng; xếp hạng điều hướng các ngày lễ ngay trên đó bằng cách yêu cầu tăng lương! Điều gì đã khiến tất cả chúng ta nóng lòng và bận tâm đến vậy?

1. Nguyên nhân đằng sau sự căng thẳng trong mùa lễ

1.1 Làm quá nhiều

Tất cả mọi thứ trong chừng mực, như câu nói. Vấn đề với kỳ nghỉ lễ là chúng ta thường trải nghiệm quá nhiều điều tốt đẹp. Trong khi bản thân căng thẳng là cần thiết cho sự tồn tại và niềm đam mê cuộc sống của chúng ta (các nhà nghiên cứu gọi loại căng thẳng tích cực này là “eustress”); căng thẳng quá nhiều có tác động tiêu cực đến sức khỏe của chúng ta, cả về tinh thần và thể chất. Quá nhiều hoạt động, ngay cả khi chúng là những hoạt động vui vẻ; có thể dẫn đến quá nhiều căng thẳng trong kỳ nghỉ và khiến chúng ta cảm thấy mệt mỏi, thay vì hoàn thành.

1.2 Ăn, uống và chi tiêu quá nhiều

Các bữa tiệc và các dịp tặng quà quá nhiều khiến nhiều người ăn, uống và vui vẻ; thường là quá mức. Sự cám dỗ chi tiêu quá đà, đồ tráng miệng phong phú hoặc rượu có thể khiến nhiều người căng thẳng kéo dài khi giải quyết hậu quả (nợ nần, tăng cân, ký ức về hành vi đáng xấu hổ); có thể kéo dài sau khi mùa lễ kết thúc.

Ngoài ra, trong thời điểm tài chính khó khăn hơn như hiện nay; việc tìm kiếm những món quà hợp túi tiền có thể tự nó gây căng thẳng, và mang theo món nợ kỳ nghỉ là một truyền thống mà quá nhiều người vô tình mắc phải và căng thẳng đi kèm với nó có thể kéo dài hàng tháng.

1.3 Bên cạnh nhau quá nhiều

Những ngày nghỉ lễ là thời điểm mà các đại gia đình có xu hướng tụ họp. Mặc dù đây có thể là một điều tuyệt vời; nhưng ngay cả những gia đình gắn bó nhất cũng có thể quá liều với nhau, khiến các thành viên trong gia đình khó có thể duy trì sự cân bằng lành mạnh giữa thời gian gắn bó và ở một mình.

1.4 Không đủ thời gian bên cạnh nhau

Đây có thể là một khoảng thời gian khó khăn đối với nhiều người; đặc biệt là những người đã mất bạn đời hoặc cha mẹ; vì nó gợi cho họ cảm giác cô đơn. Khi thế giới dường như đang quây quần bên gia đình; những người dựa nhiều hơn vào sự hỗ trợ của bạn bè có thể cảm thấy vắng vẻ và đơn độc.

Năm nay, với nhiều gia đình không thể tụ họp do đại dịch coronavirus; những ngày nghỉ lễ có thể còn cô đơn hơn, đặc biệt nếu những năm trước bạn đã quen với gia đình.

1.5 Rối loạn tâm lý theo mùa (Seasonal Affective Disorder)

Một vấn đề thường không được công nhận là đi kèm với kỳ nghỉ lễ thực sự là sản phẩm phụ của các mùa thay đổi từ mùa thu sang mùa đông. Khi ánh sáng ban ngày giảm dần và thời tiết khiến nhiều người trong chúng ta dành nhiều thời gian hơn ở trong nhà, nhiều người bị ảnh hưởng ở một mức độ nào đó bởi một loại trầm cảm được gọi là rối loạn trầm cảm theo mùa. Đây là một tình trạng tế nhị nhưng rất thực tế có thể gây đau đớn cho cả mùa và là nguồn gốc của căng thẳng; và bất hạnh trong thời gian mà mọi người mong đợi sẽ cảm thấy hoàn toàn ngược lại.

Có thể bạn muốn đọc: Trầm cảm theo mùa (Seasonal Affective Disorder) là gì?

2. Những cách để giảm thiểu căng thẳng trong mùa lễ

Điều tuyệt vời về căng thẳng trong kỳ nghỉ là nó có thể dự đoán được. Không giống như nhiều loại căng thẳng tiêu cực khác mà chúng ta gặp phải trong cuộc sống; chúng ta biết khi nào căng thẳng trong kỳ nghỉ sẽ bắt đầu và kết thúc; và chúng ta có thể lập kế hoạch để giảm mức độ căng thẳng mà chúng ta gặp phải và tác động tiêu cực của nó đối với chúng ta.

Dưới đây là một số mẹo bạn có thể thử để giúp giảm bớt căng thẳng trong kỳ nghỉ trước khi nó bắt đầu để nó duy trì ở mức tích cực, thay vì áp đảo.

2.1 Đặt ưu tiên của bạn

Trước khi bạn bị choáng ngợp bởi quá nhiều hoạt động; điều quan trọng là phải quyết định xem truyền thống nào mang lại tác động tích cực nhất; và loại bỏ các hoạt động thừa. Ví dụ: nếu bạn thường bị choáng ngợp bởi hàng loạt công việc nướng bánh, ăn mừng, mua sắm, gửi thiệp, thăm người thân; và các hoạt động khác khiến bạn kiệt sức vào tháng 1; bạn có thể muốn xem xét các ưu tiên của mình, chọn một vài hoạt động yêu thích và thực sự thích chúng; trong khi bỏ qua phần còn lại.

2.2 Đơn giản hoá những “thủ tục” ngày lễ

Nếu bạn không thể hiểu được ý tưởng bỏ qua việc gửi thiệp, nướng bánh, gặp gỡ mọi người; và làm tất cả những việc thường khiến bạn mệt mỏi; bạn có thể làm tốt hơn khi đưa tất cả các hoạt động này vào lịch trình của mình; nhưng ở quy mô nhỏ hơn .

Ví dụ: gửi thiệp, nhưng chỉ cho những người mà bạn duy trì liên lạc thường xuyên. Hoặc, không bao gồm ghi chú; hoặc thư cá nhân trong mỗi thư. Tìm cách đơn giản hóa. Tương tự với việc nướng bánh; có ai sẽ tức giận nếu bạn mua bánh nướng từ tiệm bánh thay thế không? Nếu bạn tìm cách cắt giảm hoặc giảm bớt các hoạt động quan trọng đối với bạn và gia đình; bạn có thể sẽ thích chúng hơn nhiều.

2.3 Ăn uống thông minh vào ngày lễ

Trong những ngày nghỉ, chúng ta có thể muốn trông thật tuyệt; (đặc biệt nếu chúng ta ở xung quanh những người mà chúng ta không thường xuyên gặp; chúng ta biết rằng đây là cách chúng ta sẽ được nhớ đến); nhưng có quá nhiều cám dỗ dưới dạng đồ ăn ngon và các món tráng miệng đầy chất béo; và việc nghỉ ngơi khỏi các thói quen thường ngày của chúng ta; cộng với việc thêm căng thẳng về cảm xúc, đều có thể dẫn đến ăn quá nhiều, ăn theo cảm xúc; và các hình thức ăn uống không lành mạnh khác.

Trong năm nay, hãy lên kế hoạch trước bằng cách nhận biết các yếu tố kích hoạt của bạn; làm những gì bạn có thể để có sẵn một số thực phẩm lành mạnh cho mỗi bữa ăn; lưu ý về lượng tiêu thụ của bạn và thực hành ăn uống có tinh thần.

2.4 Thay đổi kỳ vọng của bạn về việc ở cạnh nhau

Với gia đình và bạn bè, điều quan trọng là phải nhận thức được những giới hạn của bạn. Hãy hồi tưởng lại những năm trước và cố gắng xác định mức độ gắn kết giữa bạn và gia đình trước khi cảm thấy căng thẳng tiêu cực. Bạn có thể giới hạn số bữa tiệc mà bạn tham dự hoặc tổ chức; hay thời gian bạn dành cho mỗi bữa tiệc không? Bạn có thể giới hạn thời gian dành cho gia đình trong một khung thời gian nhỏ hơn mà vẫn cảm thấy đặc biệt và vui vẻ mà không làm bạn kiệt sức không?

Khi đối mặt với những người thân khó khăn, bạn có thể đặt giới hạn cho những việc bạn được và không sẵn sàng làm; bao gồm cả việc từ bỏ các chuyến thăm của bạn hoặc giới hạn họ vào mỗi năm.

Đối với những người cảm thấy cô đơn trong kỳ nghỉ, hãy cân nhắc mời một nhóm bạn đến nhà của bạn. Nếu hầu như tất cả mọi người mà bạn biết đều ở cùng gia đình trong những ngày nghỉ; bạn có thể cân nhắc việc tình nguyện giúp đỡ những người kém may mắn hơn mình. Nhiều người cho biết những trải nghiệm này cực kỳ mãn nguyện; và bạn sẽ tập trung vào những gì bạn có hơn là những gì bạn thiếu.

2.5 Đặt lịch trình

Viết các kế hoạch của bạn trên giấy có thể cho bạn thấy chúng thực tế như thế nào. Nếu bạn tìm thấy một người lập kế hoạch quản lý thời gian; và điền vào số giờ với các hoạt động đã lên lịch của bạn; thực tế và bao gồm cả thời gian lái xe và thời gian chết, bạn sẽ có thể biết liệu mình có đang cố gắng đóng gói quá nhiều hay không. Bắt đầu với các ưu tiên cao nhất của bạn; vì vậy bạn sẽ có thể loại bỏ các hoạt động ít quan trọng hơn.

Hãy nhớ sắp xếp thời gian để đi dạo trong thiên nhiên mỗi ngày nếu có thể; vì tập thể dục và tiếp xúc với ánh sáng ban ngày có thể làm giảm đáng kể hoặc thậm chí loại bỏ các triệu chứng của trầm cảm theo mùa. (Nếu khí hậu hoặc các yếu tố khác ngăn cản điều này; hãy cố gắng dành chút thời gian để ngồi bên cửa sổ và nhìn ra ngoài; vài phút tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên; ngay cả khi qua ô cửa sổ, có thể giúp ích.)

2.6 Thở để giảm căng thẳng trong mùa lễ

Đôi khi chúng ta quên hít thở sâu và thực sự cung cấp cho cơ thể lượng oxy cần thiết. Thật tuyệt nếu bạn có thể dành ra mười phút để thực hiện thiền thở; nhưng chỉ cần dừng lại để hít thở sâu cũng có thể làm giảm mức độ căng thẳng tiêu cực của bạn trong vài phút. Nếu bạn hình dung rằng bạn đang hít thở trong sự thanh thản và trút bỏ căng thẳng; bạn sẽ thấy tác động tích cực của bài tập này càng rõ rệt hơn.

Lời kết

Những ngày nghỉ lễ thường là thời điểm chúng ta tập trung vào những người khác; bằng cách gửi thiệp, mua quà và nấu nướng; điều này gây căng thẳng trong mùa lễ. Nhưng trong những thời điểm căng thẳng cao độ, việc tìm thời gian cho bạn là điều quan trọng hơn bao giờ hết. Nếu bạn biết rằng những ngày nghỉ sẽ rất căng thẳng; hãy lên kế hoạch phù hợp và đảm bảo rằng bạn sắp xếp thời gian cho “tôi” và dành thời gian để chăm sóc bản thân.

Dịch bởi Đỗ Khánh Linh từ Managing the Seemingly Inevitable Holiday Season Stress